- Teren badań archeologicznych
Kilka dni temu informowaliśmy o rozpoczęciu budowy ulicy Jachtowej w Rewie, a już dziś wiemy, że teren tej inwestycji okazał się niezwykłą gratką dla archeologów. Najstarsze znalezisko w tym miejscu to krzemienne ostrze sprzed 11 tysięcy lat oraz pozostałości sprzed 5,5 – 6 tysięcy lat, czyli zabytki z epoki kamienia. Starsze ze znalezisk można wiązać ze schyłkowym paleolitem, a młodsze z neolitem. W neolicie znajdowała się w tym miejscu osada tzw. kultury pucharów lejkowatych, czyli pierwszych rolników, którzy osiedlili się nad współczesną Zatoką Pucką.
- Ostrze z krzemienia (11 tys. lat) i fragmenty naczyń rolników (kultury pucharów lejkowatych. 6 tys. lat)
- Fragment naczynia kultury pucharów lejkowatych
Około 11 tys. lat temu, pod koniec epoki lodowcowej, teren związany ze współczesną Zatoką Pucką był zupełnie inaczej ukształtowany. Obecne morze było wtedy jeziorem, a w miejscu dzisiejszej ulicy Jachtowej znajdowała się potężna Pradolina Redy. Roślinność przypominała wówczas dzisiejszą Syberię – tundra, rzadki las i niskie drzewa oraz typowa zwierzyna m.in. renifery. Z tego czasu pochodzi znalezione w trakcie badań ostrze (fot.).
- Teren badań archeologicznych
Przy pomocy takich przedmiotów pradziejowe społeczności polowały na żyjące wówczas na tych terenach zwierzęta, m.in.: renifery. Do polowań na nie i inne większe zwierzęta używano również harpunów wykonanych z poroża. Przedmioty takie znajdowane były na terenie Pomorza jeszcze przed wojną, np. podczas wykopywania torfu na opał.
Znalezione podczas aktualnych wykopalisk ostrze jest dowodem na odległe wędrówki i dalekie wpływy kulturowe – ostrze jest wykonane z importowanego krzemienia.
Na dzień dzisiejszy archeolodzy nie wiedzą, czy ostrze jest pojedynczym znaleziskiem czy było tu jakieś obozowisko, które zostało zniszczone przez późniejsze osadnictwo.
Kolejne znaleziska z Jachtowej przenoszą nas jakieś 5 tysięcy lat później. Odsłonięte tu pozostałości świadczą o obecności w tym czasie sporej osady położonej wokół zbiornika wodnego lub rozlewiska rzeki. W pasie drogi znaleziono ślady palenisk i innych konstrukcji. Z warstw wyschniętego cieku z kolei zebrano sporo przedmiotów pochodzących z przed 6 tys. lat. Są to: fragmenty ceramiki, narzędzia krzemienne i kamienne. Wszystkie te znaleziska świadczą o tym, że ludność w tym czasie zamieszkiwała ten teren w sposób stały. Osadę zamieszkiwali rolnicy, była to ludność przez nazywana archeologów umownie tzw. kulturą pucharów lejkowatych. Nazwa tej kultury pochodzi od charakterystycznej dla tego okresu formy naczynia.
W nawarstwieniach zbiornika wodnego znaleziono też kilka całych naczyń pod którymi znajdowała się dobrze zachowana siekiera kamienna. Pozostałości te mogły być elementem spełnianych rytuałów, ofiar.
O kilka słów w sprawie badań archeologicznych prowadzonych na ulicy Jachtowej poprosiliśmy archeologów realizujących badania na terenie inwestycji:
Najstarsze publikowane znaleziska z gminy Kosakowo pochodziły sprzed 2,5 tysięcy lat. Teraz odkryliśmy ślady archeologiczne sprzed 11 i 6 tysięcy lat. Łatwo policzyć, że jest to o kilka tysięcy lat starsze znalezisko. Te wykopaliska są absolutnie rewelacyjne. Niestety nie możemy rozszerzać tych badań, ale wiadomo już od tego momentu, z jaką epoką mamy do czynienia i co tu się znajduje. Z pewnością na tym terenie będą prowadzone w przyszłości dalsze prace. Obecność tych zabytków nie zagraża żadnej prowadzonej inwestycji czy budowie domów na tym obszarze. Naszą rolą jest wydobycie i zabezpieczenie zabytkowych znalezisk oraz zdeponowanie ich w odpowiednim miejscu. Te konkretne zabytki z badań ulicy Jachtowej trafią do magazynu Instytutu Archeologii na Uniwersytecie Gdańskim. Przedmioty te zostaną opracowane i opublikowane. Dzięki temu odkryciu możemy bardziej uszczegółowić prahistorię terenu wokół współczesnej Zatoki Puckiej, tj. więcej powiedzieć o tym miejscu i zamieszkujących ją dawniej społecznościach – mówi Lech Czerniak, dr hab., prof. nadzwycz. Uniwersytetu Gdańskiego.