Od uroczystego odtworzenia Hymnu Rzeczypospolitej Polskiej o godzinie 13:00 rozpoczęło się w dniu 13 czerwca br. odsłonięcie tablic pamiątkowych w Ogólnopolskiej Alei Zasłużonych Ludzi Morza. Wspólnie uczciliśmy pamięć o wszystkich tych, którzy dla polskiego morza żyli, którzy na nim pracowali i którzy życie w jego toni utracili.

Przed odsłonięciem Gwiazd Zasłużonych Ludzi Morza głos zabrali gospodarz wydarzenia, kierujący pracami kapituły Zasłużonych Ludzi Morza wójt gminy Kosakowo, Marcin Majek, a następnie Senator X kadencji Senatu Rzeczypospolitej Polskiej Sławomir Rybicki. 

Tytuł „Zasłużony Człowiek Morza” otrzymało czterech kandydatów, trzech wyłonionych w tym plebiscycie w ubiegłym roku oraz jeden tegoroczny zwycięzca:

  • kmdr dr hab. inż. Ignacy Gloza,
  • kmdr Roman Francki,
  • ks. gen. bryg. Józef Wrycza,
  • kpt. ż. w. Zbigniew Deyczakowski (wyłoniony w tym roku).

Po odsłonięciu tablic nastąpiła ceremonia wręczenia odznaczeń. Złotą Odznakę Szkoły Morskiej w Tczewie wręczył prof. dr honoris causa Akademii Marynarki Wojennej, kpt. ż.w. Daniel Duda, honorowy prezes Polskiego Towarzystwa Nautologicznego, jako jedyny honorowy tczewianin z pierwszego rocznika Szkoły Morskiej w Tczewie podarował odznakę tzw. Znak Absolwenta Szkoły za krzewienie tradycji morskiej na ręce Wójta Gminy Kosakowo.

Złoty Krzyż Honorowy Związku Piłsudczyków na ręce Komendanta Komisariatu Policji w Kosakowie Podkomisarza Marcina Wittbrodta wręczył Prezes Związku Piłsudczyków okręgu Kaszubskiego w Kosakowie gen. bryg. zw. Władysław Paciuch wraz z profesorem Danielem Dudą.

Medal za krzewienie idei i czynów Pierwszego Marszałka Józefa Piłsudskiego dla gminy Kosakowo na ręce wójta gminy Marcina Majek wręczył Prezes Związku Piłsudczyków okręgu Kaszubskiego w Kosakowie gen. bryg. Zw. Władysław Paciuch  wraz z profesorem Danielem Dudą.

Na zakończenie uroczystości tradycyjnie złożone zostały wiązanki kwiatów pod Krzyżem Morskim w Alei Zasłużonych Ludzi Morza. Złożyli je: senator IX i X kadencji Sławomir Rybicki, Wójt Gminy Kosakowo Marcin Majek, ks. prałat proboszcz parafii św. Rocha w Rewie Michał Oksiuta, szef szkolenia 3. Flotylli Okrętów komandor  Albert Figat, delegacja Akademii Marynarki Wojennej na czele z: kontradmirałem prof. dr hab. Rektorem AMW Tomaszem Szubrychtem na czele, delegacja Regionalnego Centrum Informatyki Gdynia  im. ppłk Ignacego Szpunara z Komandorem  Andrzejem Godeckim na czele, generał bryg. zw. Władysław Paciuch – Prezes Okręgu Kaszubskiego w Kosakowie Związku Piłsudczyków RP, honorowy Prezes Polskiego Towarzystwa Nautologicznego prof. dr honoris causa kpt. ż.w. Daniel Duda, gen. bryg. zw. Leszek Wiśniewski – prezes Okręgu Północnego w Rozewiu Związku Piłsudczyków RP, dr Barbara Męczykowska – reprezentująca Instytut Pamięci Narodowej o/Gdańsk, przewodniczący Rady Gminy Kosakowo Andrzej Śliwiński wraz z radnymi Beatą Glozą i Michałem Przysieckim, delegacja II Liceum Ogólnokształcącego w Gdyni im. A. Mickiewicza na czele z dyr. Elżbietą Zarembą, delegacja IX Liceum Ogólnokształcącego w Gdyni im. Marszałka Józefa Piłsudskiego na czele z dyr. Wiesławą Krysztofowicz, Szkoła Podstawowa im. Obrońców Kępy Oksywskiej w Dębogórzu na czele z wicedyrektor Teresą Czerwińską – szkołę tę ukończył upamiętniony w Alei Ignacy Gloza.

 

Z okazji odbywającej się uroczystości przy rewskiej alei stanęła wystawa Instytutu Pamięci Narodowej pt. „Należy stworzyć niepodległe państwo polskie (…) z wolnym dostępem do morza. Powrót Pomorza i Kujaw do Polski 1918–1920”
Na ekspozycji zostały poruszone następujące kwestie: geneza odrodzenia Rzeczypospolitej, walka o granice, działalność niemieckiej ochotniczej organizacji paramilitarnej Grenzschutz Ost (Straż Graniczna Wschód), powstanie wielkopolskie, powrót Pomorza i Kujaw Zachodnich do Polski, Zaślubiny Polski z morzem, spory na zachodnim pograniczu, plebiscyt na Powiślu, wojna polsko-bolszewicka. Ciekawą częścią wystawy są sylwetki Ojców Niepodległości Pomorza i Kujaw m.in. ks. gen. bryg. Józefa Wryczy, którego pamiątkową tablicę odsłonięto w tym roku. Wystawa będzie eksponowana na alei do około 25 czerwca br. Współautorką wystawy jest mieszkanka gminy Kosakowo dr Barbara Męczykowska.

 

Sylwetki odznaczonych:

Komandor dr hab. inż. Ignacy Gloza, prof. Akademii Marynarki Wojennej (ur. 23 lipca 1961 r., zm. 4 listopada 2016 r.) w latach 1980-1985 studiował w Wyższej Szkole Marynarki Wojennej jako słuchacz podchorąży, na Wydziale Mechaniczno-Elektrycznym. W roku 1994 uzyskał stopień doktora nauk technicznych w zakresie budowy i eksploatacji maszyn. Służbę w Akademii Marynarki Wojennej rozpoczął w 1996 roku jako adiunkt Zakładu Pól Fizycznych Okrętu AMW. Od 1999 roku pełnił funkcję Kierownika Zespołu Hydroakustyki oraz Kierownika Zakładu Pól Fizycznych Okrętu. W latach 2004-2009 był kierownikiem Zakładu Radiolokacji i Hydrolokacji AMW. W 2009 roku został szefem Zespołu Badawczego, a w 2011 adiunktem– szefem Centrum, dyrektorem Ośrodka Technologii Morskich AMW. W roku 2014 uzyskał tytuł doktora habilitowanego nauk technicznych, w dyscyplinie budowa i eksploatacja maszyn, nadany przez Akademię Górniczo Hutniczą w Krakowie oraz mianowany został profesorem nadzwyczajnym Akademii Marynarki Wojennej. Piastował między innymi funkcję dziekana Wydziału Nawigacji i Uzbrojenia Okrętowego Akademii Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte w Gdyni, a także funkcję prorektora do spraw nauki na tejże uczelni. Był wiceprzewodniczącym Oddziału Gdańskiego Polskiego Towarzystwa Akustycznego oraz członkiem Komitetu Akustyki Polskiej Akademii Nauk.

Komandor Roman Wojciech Francki (ur. 17 kwietnia 1903, zm. 6 lipca 1996)
był uczestnikiem wojny polsko-bolszewickiej oraz II wojny światowej. W okresie międzywojennym pełnił funkcję dowódcy kanonierek „Generał Haller” i „Komendant Piłsudski” oraz torpedowca „Mazur”. Od 1939 roku przebywał na Zachodzie Europy. Podczas II wojny światowej między innymi dowodził niszczycielem „Błyskawica”, po zakończeniu zmagań wojennych pozostał na emigracji.

Generał brygady Józef Wrycza pseudonim „Rawycz”, „Delta”, „Śmiały” (ur. 4 lutego 1884 r., zm. 4 grudnia 1961 r.) – proboszcz Wojska Polskiego, duchowny katolicki, legendarny działacz niepodległościowy na Pomorzu w latach 1917-1920, działacz społeczny i polityczny o pochodzeniu narodowym, przywódca organizacji konspiracyjnych – Wojskowa Organizacja Niepodległościowa i Tajna Organizacja Wojskowa „Gryf Pomorski” podczas okupacji niemieckiej. Był ojcem chrzestnym znanego i zasłużonego dla Torunia mistrza cukierniczego Alfreda Weyna. Pośmiertnie awansowany do stopnia generała brygady.

Kpt. ż. w. Zbigniew Deyczakowski, urodził się 27.03.1902 w Ottyni. W  lipcu 1919 r. jako ułan-sekcyjny uczestniczył w walkach pod Jazłowem, w których poległo 105 oficerów, podoficerów i ułanów. Zbigniew Deyczakowski w czasie wojny polsko – bolszewickiej był  w 14 Pułku Ułanów Jazłowieckich. W latach 1920 – 1923 został słuchaczem Szkoły Morskiej w Tczewie, po ukończeniu której, podjął pracę na francuskich statkach. W marcu 1929 r. objął dowództwo statku „Robur-1”, jako jeden z pierwszych absolwentów Szkoły Morskiej w Tczewie. 20 sierpnia 1939r. wypłynął z Gdyni dowodząc „Roburem-VIII” [przemianowanym w krótce na „Zagłobę”] . W czasie wojny pływał głównie na atlantyckim szlaku. Na początku 1940 r. „Robura” wyposażono w kabel demagnetyzacyjny i zainstalowano na rufie działko czterocalowe, dwunastofuntówkę przeciwlotniczą, dwa lewisy i skierowano go na trudny szlak atlantycki z zadaniem udziału w zaopatrywaniu Wielkiej Brytanii, dokąd przywoził uzbrojenie, czołgi, pojazdy wojskowe, samoloty, amunicję, środki wybuchowe, umundurowanie, żywność. Za strącenie niemieckiego Junkersa Zbigniew Deyczakowski wraz z kompanami z rąk Naczelnego Wodza generała Władysława   Sikorskiego otrzymał Krzyż Walecznych. W grudniu  1942 r. „Zagłoba” opuścił Nowy Jork kierując się do Wielkiej Brytanii. Poważnie uszkodzony w sztormie wrócił do Halifaxu celem usunięcia uszkodzeń, po naprawie włączony zostaje do konwoju S.C.-118. Przypada to na koniec stycznia 1943 r., kiedy to załoga  zmaga się z niezwykle silnym sztormem, a konwój ulega rozproszeniu. 10.02.1943 r. statek zaginął wraz z całą załogą. Prawdopodobnie został zatopiony przez niemieckiego U-boota, gdzie ginie kpt. ż. w. Zbigniew Deyczakowski, prawy, dzielny i mądry marynarz wraz z 36 osobową załogą.

Całokształt wydarzenia powstał przy owocnej współpracy Kosakowskiego Centrum Kultury, Związku Piłsudczyków Rzeczypospolitej Polskiej, Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku, a poprowadziła je Anna Padée.