We wtorek, 28 listopada br. w Chëczy Nordowëch Kaszëbów w Kosakowie odbyła się promocja książki prof. dr. hab. Andrzeja Grotha pt. Miejscowości obecnej gminy Kosakowo w świetle katastru fryderycjańskiego z 1772/1773 roku.

Wtorkowe spotkanie było punktem kulminacyjnym pomysłu, który zrodził się pod koniec ubiegłego roku. Od kilku lat pracownicy kosakowskiej Książnicy prowadzą systematyczne badania historyczne. A w związku z tym, że w 2023 roku przypada 250.rocznica powstania dokumentu znanego jako kataster fryderycjański, który również dotyczy terenów współczesnej gminy Kosakowo, szczególnie warto było wydać w formie publikacji to źródło, w części poświęconej naszej małej ojczyźnie. 

Okazja ku temu była podwójna, gdyż rok 2023 jest również rokiem jubileuszu 50-lecia gminy Kosakowo.

Pomysł spotkał się z aprobatą samorządu, co stanowiło już połowę sukcesu. Potrzebny był jeszcze ktoś, kto byłby w stanie przetłumaczyć dokumenty źródłowe. Tak została nawiązano współpracę z prof. Andrzejem Grothem, której owoc – w postaci drukowanej to właśnie książka pt. Miejscowości obecnej gminy Kosakowo w świetle katastru fryderycjańskiego z 1772/1773 roku.

Co znaczy pojęcie katastru fryderycjańskiego przedstawił dr Zdzisław Kryger – specjalista ds. naukowo-badawczych kosakowskiej biblioteki, który zabrał uczestników wydarzenia w krótką historyczną podróż z owym katastrem w tle.

Kolejnym punktem spotkania była rozmowa z autorem katastru podczas, której padło wiele ciekawych pytań z publiczności.

Po dyskusji, uczestnicy spotkania mieli okazję otrzymać w prezencie świeżo wydane dzieło z indywidualnym wpisem autora.  

Autorem publikacji wydanej przez Bibliotekę Publiczną Gminy Kosakowo jest prof. dr hab. Andrzej Groth. Poniżej przedstawiamy sylwetkę jej autora. 

Andrzej Groth urodził się 13 lipca 1939 r. w Pucku w rodzinie robotniczej. W 1957 r. ukończył Liceum Ogólnokształcące w Pucku, a w następnym roku podjął studia historyczne w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Gdańsku. Po ich ukończeniu w 1963 r. wrócił do rodzinnego Pucka, gdzie podjął pracę w Liceum Ogólnokształcącym jako nauczyciel historii. Od 1969 r. kontynuował studia historyczne, uczestnicząc w seminarium doktoranckim prof. Stanisława Gierszewskiego. Na podstawie rozprawy „Rozwój floty i żeglugi gdańskiej w latach1660–1700” uzyskał w 1972 r. stopień doktora nauk humanistycznych. Praca ta została opublikowana w 1974 r. i wyróżniona przez Gdańskie Towarzystwo Naukowe doroczną nagrodą w dziedzinie nauk społecznych i humanistycznych. Jako nauczyciel szkoły średniej kontynuował badania nad żeglugą morską, poszerzając swe zainteresowania badawcze o żeglugę i handel morski portów Zalewu Wiślanego. Badania te zintensyfikował po podjęciu w 1985 r. pracy w Instytucie Historii Uniwersytetu Gdańskiego. Ich wynikiem było opublikowanie między innymi monografii „Handel morski Elbląga w latach 1585–1700”, na podstawie której Rada Naukowa Instytutu Historii UG nadała mu w 1988 r. stopień doktora habilitowanego. Z dniem 1 maja 1989 r. powołany został na stanowisko docenta w Instytucie Historii UG. W 1990 r. awansował na stanowisko profesora nadzwyczajnego UG, a decyzją Prezydenta RP z 16 grudnia 1996 r. w oparciu o całość dorobku naukowego i monografię „Żegluga i handel morski Kłajpedy w latach 1664–1722” otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych. W 2000 r. objął stanowisko profesora zwyczajnego w Instytucie Historii UG.

Oprócz wymienionych monografii prof. Andrzej Groth opublikował między innymi pracę dotyczącą genezy rewizji lidzbarskiej prawa chełmińskiego, zawierającą również pierwszy polski przekład jego warmińskiej edycji z 1711 r. Jest On również autorem „Dziejów Człuchowa w latach 1772–1815” oraz współautorem monografii kilku miast pomorskich: Rumi, Redy, Sopotu, Pucka, Tczewa, Chojnic, Gniewu, Tucholi, Kwidzyna, Elbląga, oraz gmin: Krokowa, Sierakowice i Wejherowo. Po śmierci prof. Stanisława Gierszewskiego od 1993 r. prof. Groth kierował zespołem autorów przygotowujących wielotomową syntezę dziejów Elbląga (sześć tomów, 10 woluminów).

Łącznie Profesor opublikował ponad 300 prac, w tym monografie, rozprawy i artykuły na temat żeglugi, flot i handlu morskiego portów południowo wschodnich wybrzeży Bałtyku, rybołówstwa na Zalewie Wiślanym i Zatoce Puckiej, ustroju i funkcji gospodarczych miast Prus Królewskich, dawnego prawa chełmińskiego oraz dziejów wsi pomorskiej. Ważne miejsce w Jego twórczości naukowej zajmuje edycja źródeł historycznych. Jest wydawcą między innymi Katastru fryderycjańskiego dla okręgu Kościerzyna. Spora część prac naukowych prof. Grotha ukazała się za granicą (Niemcy, Anglia, Rosja, Litwa).

Pełnił On również kilka funkcji organizacyjnych. W latach 1990–1993 był prodziekanem Wydziału Filologiczno Historycznego UG, a w latach 1993–1996 – wicedyrektorem Instytutu Historii UG. Od września 1993 r. do przejścia w 2005 r. na emeryturę pełnił funkcję kierownika Zakładu Historii Nowożytnej Instytutu Historii UG.
Profesor Groth jest członkiem m.in.:

  • Gdańskiego Towarzystwa Naukowego,
  • Toruńskiego Towarzystwa Naukowego,
  • Polskiego Towarzystwa Historycznego,
  • Polskiego Towarzystwa Nautologicznego (od 1998 r. jego członkiem honorowym).

W 1998 r. został członkiem Komisji Dziejów Mórz Północnej Europy przy Komitecie Nauk Historycznych PAN. Jako redaktor naczelny redagował tomy 1–5 Tek Gdańskich. Od wielu lat jest redaktorem naczelnym „Rocznika Elbląskiego”, ponadto wchodzi w skład komitetu redakcyjnego „Rocznika Gdańskiego”, „Nautologii” i „Studiów Maritima”.

Po przejściu na emeryturę pracował na stanowisku profesora zwyczajnego w Akademii Pomorskiej w Słupsku (2005–2012), Gdańskiej Wyższej Szkole Humanistycznej w Gdańsku (do lutego 2014 r.) oraz jako kustosz w Bibliotece Elbląskiej im. Cypriana K. Norwida w Elblągu. Wypromował ponad 150 magistrów i 14 doktorów historii. Za działalność naukową i dydaktyczną nagradzany był dwukrotnie Nagrodą Rektora UG, dwukrotnie nagrodą Ministra Edukacji Narodowej, nagrodą Prezydenta Miasta Elbląga oraz Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Cieszymy się, że powstają publikacje nawiązujące do historii naszej gminy. Dziękujemy Bibliotece Publicznej Gminy Kosakowo za realizację projektu.